Hạ cánh máy bay khẩn cấp

Các bước để hạ cánh khẩn cấp 1 chiếc máy bay một cách an toàn

Hãy tưởng tượng bạn đang ở trên 1 chiếc máy bay và cả hai phi công đều BẤT TỈNH !!! Chuyện gì sẽ xáy ra? Nếu không ai khác có thể lái máy bay, tính mạng của bạn và hàng trăm người khác có thể phụ thuộc hoàn toàn vào BẠN! Việc hạ cánh khẩn cấp chiếc máy bay sẽ được hướng dẫn bởi 1 phi công nào đó qua radio. Và bài này sẽ giúp bạn bình tĩnh và xử lí công việc an toàn hơn. Dù rằng điều này thường thấy trên TV, trong thực tế chưa có một ai không qua huấn luận từng hạ cánh 1 chiếc máy bay. Nhưng với một vài kĩ năng cơ bản và sự hướng dẫn của nhân viên không lưu, điều này là KHẢ THI.

Bước 1: Ngồi vào vị trí

Ghế của phi công trưởng thường là ghế bên trái, nơi tập trung rất nhiều thiết bị quan trọng( đặc biệt là những máy bay nhỏ 1 động cơ ). Nhớ thắt dây an toàn.
Hầu hết máy bay đều có 2 bên điều khiển và bạn có thể hạ cánh chiếc máy bay từ bất kể bên nào
ĐỪNG VỘI CHẠM VÀO BỘ ĐIỀU KHIỂN
Nhiều máy bay có chế độ tự động lái và việc di chuyển cần điều khiển có thể ngay lập tức tắt chế độ này.
Đảm bảo người phi công bất tỉnh không tì vào cần điều khiển

Bước 2: Hít một hơi thật sâu

Bạn có thể sẽ choáng và mất bình tĩnh trước sự nguy cấp của tình thế.
Vì vậy, hãy hít thật sâu để giữ bình tĩnh. Điều này là vô cùng quan trọng

Bước 3: Cân bằng chiếc máy bay

Nếu máy bay đang nghiêng trái/phải, lên/xuống 1 cách đáng kể, hãy cân bằng chiếc máy bay dựa trên dụng cụ chỉ độ cao.
 Hãy nhìn vào dụng cụ chỉ độ cao. Gạch màu vàng sẽ tượng trưng cho cánh của máy bay và hình ảnh đằng sau là đường chân trời. Phần trên màu xanh và phần dưới màu nâu. Ở một vài máy bay phức tạp, dụng cụ này sẽ được hiển thị trên màn hình vi tính trước mặt phi công. Còn ở những máy bay cũ hơn, nó sẽ nằm ở giữa hàng đầu tiên của bảng dụng cụ.

          Điều chỉnh độ cao và độ nghiêng của máy bay nếu cần thiết để thanh vàng cân bằng với đường chân trời. Nếu từ đầu chúng đã cân bằng thì đừng đụng đến điều khiển và sang bước kế tiếp.
       

Nếu thực sự cần cân bằng máy bay, thay đổi độ cao máy bay bằng cách kéo cần điều khiển về phía mình để nâng mũi máy bay lên hoặc đẩy cần về phía trước để hạ mũi máy bay xuống( Hạ mũi máy bay sẽ khiến máy bay hạ xuống đồng thời tốc độ sẽ tăng). Điều chỉnh độ nghiêng bằng cách xoay cần điều khiển sang trái hay phải để nghiêng máy bay theo hướng đó. Đồng thời, kéo nhẹ cần về phía mình để duy trì độ cao.




         Nếu bạn đã thay đổi đường bay( chỉ làm khi thật cần thiết), hệ thống bay tự động sẽ tắt. Vì thế bạn nên bật nó lại.Bằng cách nhấn nút có chữ "AUTOPILOT" hay "AUTO FLIGHT" hay "AFS" hay "AP" ... Trên máy bay chở khách, nút này thường nằm ở chính giữa bảng dụng cụ, nơi mà cả hai phi công đều dễ dàng với tới
         Trong trường hợp việc bật hệ thống tự động khiến máy bay làm những việc mà bạn không muốn, hãy tắt nó đi bằng cách bấm nút màu đỏ trên cần điều khiển.( nếu trên đấy có nhiều nút thì cứ bấm tất cả vì những nút khác nếu bấm nhầm cũng không sao)
         ***Thường thì cách tốt nhất để khiến máy bay thăng bằng và ổn định là không chạm gì hết vào bộ phận điều khiển. Chúng được thiết kế để tự cân bằng và việc điều khiển bậy bạ của những người không được huấn luyện chỉ khiến tình hình càng tồi tệ hơn.

Bước 4: Sử dụng RADIO

Hãy tìm 1 cái micrô cầm tay- thường nằm ở bên trái ghế phi công, ngay dưới cửa sổ bên.

Bấm và giữ nút để nói. Hãy nói "Mayday" 3 lần, sau đó cung cấp tình trạng khẩn cấp của bạn ( phi công bất tỉnh, .... ). Sau đó nhớ nhả nút ra để nghe bên kia trả lời. Nhân viên không lưu ở sân bay sẽ hướng dẫn bạn hạ cánh máy bay an toàn. Lắng nghe kĩ lưỡng và trả lời mọi câu hỏi để họ có thể giúp đỡ bạn.

Nếu nhìn thấy đèn nào sáng màu đỏ(thường là cảnh báo sự cố gì đó), hãy báo với nhân viên không lưu. Bên dưới đó sẽ có tên chức năng của đèn ấy.

Lưu ý:

          +Nếu không thể tìm thấy radio, hãy đeo headphone của phi công vào. Để nói chuyện, bấm nút "PTT"( giữ để nói ). Nút này nằm trên cần điều khiển. Nhưng hãy nhớ, nút huỷ chế độ bay tự động cũng nằm ở đấy. Nếu bạn vô tình bấm nhầm nút ấy, bạn sẽ tắt nó đi. Vì thế tốt nhất là cứ tìm và sử dụng micrô cầm tay.
          +Hãy thử gọi giúp đỡ trên tần số hiện tại- đó là tần số mà phi công đã dùng để liên lạc với ai đó vài phút trước. Bắt đầu gọi, hãy nói " Mayday, mayday" . Nếu sau nhiều lần mà vẫn không nhận được trả lòi và NẾU bạn biết cách thay đổi tần số, bạn có thể gọi giúp đỡ ở tần số 121.50 MHz
          +Nếu bạn tìm thấy hệ thống tiếp sóng, hãy chỉnh nó thành 7700. Đây là mã khẩn cấp. Nó sẽ ngay lập tức báo cho nhân viên không lưu biết bạn đang gặp nguy hiểm.
 
hệ thống tiếp sóng

         +Nếu có thể, hãy dùng tên chuyến bay khi nói với nhân viên không lưu. Nếu bạn không biết tên chuyến bay của mình, hãy hỏi tiếp viên trên máy bay. Khi nói chuyện trên radio, nói tên hãng hàng không trước, sau đó nói số của chuyến bay. Ví dụ bạn đang bay Vietnam airlines và chuyến bay của bạn là "123". Hãy nói "Vietnam airlines 1-2-3". Đừng đọc thành 1 số mà hãy đọc từng số riêng biệt.

Bước 5: Duy trì 1 tốc độ an toàn

Hãy nhìn đồng hồ chỉ tốc độ( thường được ghi chú là ASI-air speed indicator). Nó thường nằm về phía trên bên trái trên bảng dụng cụ

Hãy để ý đến tốc độ của bạn. Trong những máy bay lớn, có thể có nhiều đồng hồ ASI.Bình thường thì bạn chỉ việc chú ý vào 1 đồng hồ bất kì. Nhưng nếu những đồn hồ ASI này chỉ khác nhau, hãy hỏi ngay nhân viên không lưu.

Tốc độ ở đây thường có đơn vị là dặm/giờ hay còn gọi là knots. Đừng bay một chiếc máy bay nhỏ 2 chỗ ngồi dưới 70 knots. Đừng bay một máy bay lớn(máy bay phản lực) dưới 180 knots. Hãy duy trì tốc độ ở khoảng màu xanh cho đến khi liên lạc được nhân viên không lưu. Kim chỉ sang màu vàng nghĩa là máy bay đang bay quá nhanh một cách nguy hiểm, chạm đến vạch đỏ là quá sức chịu đựng của máy bay và "Bùm". Ngược lại nếu để máy bay bay quá chậm ( xuống dưới vạch trắng), máy bay của bạn sẽ tròng trành, khi đó 2 cánh không cung cấp đủ lực nâng và máy bay bạn sẽ rơi.



ASI của máy bay nhỏ được chia thành từng khoảng màu( hình trên) 
Còn đối với ASI của máy bay lớn, giới hạn tốc độ sẽ là kim đỏ(370 knots) và chấm đỏ(180 knots)
                                                     

Nếu tốc độ tăng trong khi bạn không hề chạm vào cần ga, nhiều khả năng là do bạn đang đi xuống. Kéo nhẹ cần điều khiển về phía mình. Trường hợp ngược lại thì đẩy nhẹ cần điều khiển lên phía trước. Đừng để máy bay bay quá chậm, đặc biệt là khi gần mặt đất.

Chú thích: Cần ga

Bước 6: Hạ cánh chiếc máy bay

Phần (+) là thủ tục căn bản. Còn (*) sẽ là 

cách đối phó với những tình huống bất ngờ

Người điều khiển mà bạn nói chuyện qua radio sẽ hướng dẫn bạn những thủ tục hạ cánh và hướng bạn đến nơi hạ cánh an toàn. Trong một số hoàn cảnh bạn không thể đến được một sân bay, bạn sẽ phải hạ cánh ở một cánh đồng hay một con đường. Nhớ tránh những nơi có vật cản như cột điện, cây cối, ...

Hạ cánh nào

          +Để bắt đầu hạ xuống, kéo cần ga lại(để giảm lực đẩy) cho đến khi bạn nghe thấy tiếng động cơ thay đổi, rồi dừng lại. Giữ tốc độ ở khoảng màu xanh. Mũi máy bay sẽ tự động hạ xuống mà không cần điều chỉnh cần điều khiển

         *Nếu bạn phải liên tục đẩy và kéo cần điều khiển để giữ máy bay thăng bằng,hãy dùng đến "trim wheel"( là một cái bánh lái màu đen đường kính khoảng 15cm đến 20cm nằm ở gần đầu gối cả hai bên). Nếu không bạn sẽ không thể tập trung vào việc hạ cánh

         *Khi bạn đang giữ cần điều khiển, nhẹ nhàng quay cái bánh lái để cố định. Nếu cảm thấy áp lực lên cần điều khiển càng lớn hơn thì hãy xoay bánh lái ngược lại cho đến khi nó ổn định. Một số máy bay lớn thì bộ phận này là một cái công tắc trên cần điều khiển.

       

          +Hạ bộ phận hạ cánh ( bánh xe ) xuống. Nếu bạn cần hạ cánh xuống nước, đừng hạ chúng xuống

          +Ngay trước khi tiếp đất, hơi nâng mũi máy bay lên và hạ cánh bằng bánh chính trước. Những máy bay nhỏ thì góc nâng mũi khoảng 5-6 độ. Máy bay lớn có thể lên tới 15 độ.

          +Với 1 chiếc máy bay lớn, hãy kích hoạt bộ đảo chiều. Nó sẽ giúp máy bay chậm lại. Ở những máy bay boeing, có những cái thanh đằng sau cần ga, kéo những thanh này hết cỡ, và chúng sẽ bi đẩy về phía trước giúp máy bay chậm lại. Nếu mọi cách đều thất bại, kéo cần ga về càng nhanh càng tốt.

          +Giảm hết lực đẩy bằng cách kéo cần ga hết lại về phía mình cho đến khi bạn chạm đến phần được ghi chú là "idle" ( tình trạng nhàn rỗi )

          +Đạp phanh vừa đủ để máy bay không bị trượt . Phanh còn dùng để lái chiếc máy bay ở dưới đất. vì thế đừng dùng nó nếu máy bay không có nguy cơ chạy quá đường băng.

Bước 7: Chúc mừng bạn vừa hạ cánh an toàn một chiếc máy bay!!!

Sau khi tìm giúp đỡ cho phi công bất tỉnh của chúng ta. Bạn hoàn toàn có thể ngất xỉu được rồi! Cứ việc, bạn xứng đáng mà! Hoặc bạn có thể hiên ngang bước ra, tạo dáng để báo chí chụp hình và phỏng vấn :))

Những điều cần nhớ:

     +Thực hiện những điều chỉnh một cách nhẹ nhàng và chờ đợi kết quả. Hấp tấp và nông nổi sẽ  khiến máy bay nhanh chóng mất kiểm soát

     +Hiện tại có nhiều game mô phỏng lái máy bay. Nếu bạn là một fan của máy bay hay đơn giản chỉ là một người lo xa, sao không thử kiếm những trò như X-Plane hay Flight Sim

     +Không có quy ước rõ ràng cho việc sử dụng bao nhiêu lực cho cần điều khiển. Hãy cứ nhẹ nhàng với cần điều khiển. Dĩ nhiên trong một số trường hợp vẫn cần sự dứt khoát. Và nhớ, để việc nhào lộn cho những phi công chiếc đấu. Chúng ta cứu máy bay, không phải ngược lại :)

     +Một điều lưu ý nữa, đừng tỏ ra hào hứng với việc này @@! Điều đầu tiên nên làm trong trường hợp nguy cấp như thế là xem hành khách có ai có kinh nghiệm về lái máy bay không. Một giờ bay cũng là đủ để một người nắm những thiết bị thiết yếu. ĐỪNG TRANH GIÀNH VIỆC ĐIỀU KHIỂN MÁY BAY. Mục đích chính của ta là để  bảo vệ mạng số của mình và mọi người nhỉ!!

Cảnh báo:

     +Cẩn thận trong việc lực chọn nơi hạ cánh. Những máy bay lớn hơn cần đường băng dài hơn. Đồng thời đảm bảo có ít vật cẩn nhất có thể trên đường băng tạm thời của chúng ta. Bạn sẽ không muốn lao vào một ngôi nhà sau khi đã nỗ lực hết mình bay được cho đến lúc hạ cánh.

    +Thực hiện các bước là rất cần thiết. Nhưng nhớ, điều quan trọng nhất là LÁI MÁY BAY. Đừng quá chú tâm vào tìm kiếm hay theo dõi dụng cụ gì mà quên mất việc bạn đang làm là điều khiển chiếc máy bay! Giữ nó bay! Trong khi chiếc máy bay còn đang trên không trung thì bạn còn đủ thời gian để lo những việc còn lại

Source: Rubenstein